“Kağıt Asker!”
Gürcü-Ermeni asıllı Sovyet müzisyen Bulat Okucava (Булат Окуджава “Бумажный солдат“) tarafından “Paper Soldier” (1959) adlı şarkısı, savaş ve şiddetin şifalanmasını dileyen halkların askerlik kavramının çelişkisini gözler önüne seriyor. Bu tasvir, müzik videosunda animasyon kurgusu ile anlatılıyor. Günün film önerisinde ise 93 harbi olarak anılan savaşta; Osmanlı ve Rus cephesini konu alır ve bu filmde Okudzhava’nın popüler şarkılarından bir diğeri, “Güz yağmuru” adlı şarkısına yer verilir.
“Çocukları ürkütülmüş bir dünyanın denizi mavi olsa ne yazar olmasa ne?”
Cahit Zarifoğlu
Savaşın kazananı olmaz ve barış, savaşla kazanılmaz. Savaşta hayatta kalanların tek kazancı zihinlerine ve ruhlarına kazınmış acı ve ölümdür. Keza barış için kavgaya tutuşanların algı manipülasyonudur savaşmak. Ve savaş sadece yıkım getirir; kazana da kaybedilene de!
*ASLI’NIN FİLM ÖNERİSİ…
Film adına tıklayarak İmdb Sayfasına ulaşabilirsin!
The Turkish Gambit (2005) : Rusça Турецкий гамбит, Turetskiy Gambit 2005 adıyla film adı olarak üretilmiştir. Yazar Boris Akunin tarafından yazılan Turetskiy Gambit 1998 adlı romanından uyarlamadır. Rus Bulgar ortak yapımı, aksiyon gizem gerilim savaş tarihi casus dram filmidir. Yönetmen ve senarist Dzhanik Fayziev. Oyuncular Marat Basharov, Yegor Beroyev, Olga Krasko, Vladimir İlin, Dmitriy Pevtsov, Didier Bienaimé, Viktor Verzhbitskiy, Aleksandr Baluev. Türkçeye “Türk Hamlesi 2005” olarak tercüme edilmiştir. Film 137 dakika sürer. Yapım 4 galibiyet 11 adaylık ödülü kazanmıştır. Filmin orijinal adı Türk Gambiti anlamında kullanılır. Gambit, satrançta pozisyon üstünlüğü sağlamak amacı ile yapılan taş fedasına denmektedir. (Amerikan yapımı The Queen’s Gambit (TV Mini-Series 2020) dizisi ve Gambit ile ilgili bilgi almak için mavi dizi adına link bıraktım, bir göz at istersen.)
93 Harbi; Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak anılır. (1877-1878 arasında, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Alexander dönemindeki Osmanlı-Rus Savaşıdır.) Osmanlı orduları savunmada kaldığı savaşın bir yılının sonrasında, Batılı devletlerin arabulucu olmuşlar: Rus orduları, İstanbul Yeşilköy civarına kadar gerileyip Ayastefanos Antlaşması imzalanmasına rağmen Osmanlı müttefikleri tarafından lav edilip yeniden hazırlanan Berlin Antlaşmasına imza atılmış ve bunun sonucunda 1 milyonu aşkın Osmanlı vatandaşı Balkanlar ve Kafkasya topraklarından çıkartılarak göçe zorlanmış. Ayrıca Batum Müslüman Lazlar ve Gürcüler de göç etmek zorunda bırakılmış. Yani bu anlaşmaya göre özellikle Balkanlar, etnik temizliğe maruz kalmış.
Uyarlanan romanın kurgusal karakteri Dedektif Erast Fandorin, bu bahsettiğim 93 Harbinde, Rus casusu olarak esir düşer ve Rus Ordusu’na sızmış Türk casusunun bulup Osmanlıya daha fazla bilgi iletmesini engellemeye çalışması işlenir.
“Gizli bir silah, en güçlü silahtır.”
The Turkish Gambit (2005)
Osmanlı için filmde kullanılan ‘”Yaşasın Türkiye Cumhuriyeti” repliği, filmin geçtiği zamandan on yıllar sonra kurulacak 1923 tarihli Türkiye Cumhuriyeti ile çelişik bir ifade yaratır. Ayrıca filmin oyuncularından Fransız aktör Didier Bienaimé, yapımın gösterime girdiğini göremeden de ölmüştür.
Bir farklı anekdot daha; bu filmin geçtiği savaş sayesinde “başıbozuk” sözünün Rusçaya geçtiği savı var. Ki semantik ve fonetik olarak birebir telaffuz edilir. Başıbozuk, Osmanlıda savaşlarda, bütün birliklerin önünde giden yarı çıplak ve çılgınca davranan kişilere denirmiş. Bu birliğe afyon içirildiğinden psikopat gibi davranır ve düşmanın gözüne korku salar ve fakat çoğunlukla da hepsi ölürmüş. Ancak bu çılgınlık düşman birliklerinin düzenini bozar, kendilerine güvenlerini sarsarmış.
Kırım Savaşı sırasında da aynı sözöbeği, bu defa Fransızcada hayat bulmuş; ancak semantik manası egzajere edilerek Fransız halkı tarafından küfür olarak kullanılmış. 93 Harbi öncesi 1854-56 tarihleri arasında yapılan Kırım Savaşında, Osmanlı’nın “başıbozuk” birliklerini gören Fransızlar, bu kelimeyi dillerinde hakaret maksatlı kullanıp “başi buzuk” şeklinde telaffuz ediyorlarmış Osmanlının askeri zekasının en önemli örneklerinde biri olarak anılan bu lengüistik efsane kelimenin bir izine de Les Aventures de Tintin karakterlerinde Bachi-bouzouk (kırık kafa anlamında) adlı karakterle rast gelinir. Hatta eski St Petersburg Rusçasında itlik yapan, eşkıya, holigan anlamında da kullanılırmış. Vesselam Türkçeden dünya dillerine geçen bir sözün hikayesidir bu.
Bu kadar bilgiden sonra izleyelim mi?

“Kaybettik çünkü kendimize kaybettiğimizi söyledik.”
Leo Tolstoy
Söz büyüdür çünkü…
Söz büyüsünü ben çok kullanırım. 😉
BeğenLiked by 2 people
Al sana bir ortak noktamız daha 😉
BeğenLiked by 2 people
🥰
BeğenLiked by 1 kişi
Hem “Yeraltı Demiryolu” hem de Ladino musigi hakkinda yazarak cok tessekur ederim.
BeğenLiked by 1 kişi
welcome to my blog. Your comment on the movie “The Turkish Gambit (2005)” was actually for the “The Underground Railroad (TV Mini Series 2021)” series. I think you liked it in both productions. You are so gracious and I will continue to write about everything I feel.
I also liked the stories you wrote on your page, congratulations.
BeğenLiked by 1 kişi
O kadar kotu, yani, Turkce’de yazdim.
Tebrikleriniz icin sagolun.
BeğenLiked by 2 people
Hakan: Muhafiz hakkinda de yazarim, isterseniz de gelsinisze.
Iyi gunler size.
Sira
BeğenLiked by 1 kişi
Ah hayır, öyle kastetmedim. Çok güzel yazmışsın. Ve ben çok sevdim. 😉
BeğenLiked by 1 kişi
Onu okudum, çok detaylı yazmışsın. Tebrik ederim.
Blogunu çok sevdim. Güzel enerjin için teşekkür ederim. Güzel geceler Shira. 🌸💜
BeğenLiked by 1 kişi
🙂
Kusura bakmayin, Turc keyboard kullanmadim icin, yani, cok yorar, ama daha guzel. Cok Tessukurler, sizin kelimeler icin, ama Turkcemi cok calismam lazim. Ama Hakan ve Zeynep ve Sadik Onlarla calisiyorum!
🙂
Iyi geceler, size, ve iyi gelecek hafta.
saygilarimla
Shira
BeğenLiked by 1 kişi
🙂
Cok memnun oldum: yani, biraz ogretmek, paylasmak, umarim, bu dizi ile. Cok guzel seyler ogretir.
Orada gorusmek uzere,
Saygilarimla
S.
BeğenLiked by 1 kişi
Çok iyi ve çok güzelsin. Birlikte çalışabiliriz. Tebrikler ve başarılar dilerim. 😉
BeğenLiked by 1 kişi
Harikasın, seninle tanışmaktan çok memnun oldum. Sevgiler ve güzel geceler. 🙂
BeğenLiked by 1 kişi
Cok merci. Cok daha isimiz var, bu dunya degisterimek icin.
“We can Do Better.”
BeğenBeğen
Kesinlikle katılıyorum, Shira. Benim sloganım “In fact, we are stronger together.” (Aslında Birlikte Daha Güçlüyüz!”)
Bu arada sayfamda paylaştığım müzik videoların bir çoğu Türkçe altyazılıdır. Sana kılavuz olabilir, ne dersin?
Aslı’nda… 🙂
BeğenLiked by 1 kişi
Slogan degil, bu: Do Better bir projesi, dunyaya degistermek icin:
https://shiradest.wordpress.com/2022/02/13/do-better-5th-draft-ready-for-reviews/
BeğenLiked by 1 kişi
Uzgunum ama video vaktim yok, Do Better Projesiyi calismam lazim. Birkac tane insan daha yardim etseyden sonra belki, sagolun.
Shira
BeğenLiked by 1 kişi
Bu projeyi inceleyeceğim.
BeğenLiked by 1 kişi
Seni tebrik ediyorum. Destek olmayı çok isterim. Günlük işlerimi düzene koymalıyım. Sana kolaylık diliyorum. 🙂
BeğenLiked by 1 kişi
Eyvallah. Yardim ihitiyacim var, hem de cok yoruldum. Su kitabi genclerle vermek isterim, benimki islerimi bakmak icin. Ucretsiz.
BeğenLiked by 1 kişi
Sagolun: benim blogimda yorum yazarsaniz daha iyi olur, lutfen.
BeğenLiked by 1 kişi
Elbette, sevgiler.
BeğenLiked by 1 kişi
Başarılar ve bol şans. 😉
BeğenLiked by 1 kişi
Cok merci, hepimize ihtiyacimiz var: Amerika’dakilar bana derler ki bu projesimize hic sansi yok, ama eger dogrusa, bizim dunyamizi hic sansimiz yok, ‘Empathy’ o kadar onemli ki…
BeğenLiked by 1 kişi
Haklısın Shira, emeğine sağlık.
BeğenLiked by 1 kişi